تأثیر توسعه شهر تهران بر گسترش بافت‌های فرسوده (مشکلات و تنگناهای محله هفت‌چنار- بریانک از منظر گسترش بافت فرسوده)

Authors

  • علیرضا عندلیب دکتری شهرسازی. دانشیاردانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات. تهران.
  • محمد مسعود دکتری شهرسازی. دانشیار دانشگاه هنر اصفهان ،دانشکده معماری و شهرسازی.
Abstract:

عدم توجه به فرسودگی شهری منجر به توسعه برون‌زا و تهی‌شدن شهر می‌شود. شهر تهی، محل اسکان مهاجرین تازه‌وارد، فقر، محرومیت و آسیب‌های اجتماعی می‌شود. بررسی تجارب کشورهای جهان حاکی از آن است که کلان‌شهرها با اتخاذ تدابیر مناسب شرایط درونی کشور خویش و استفاده از فرصت‌ها و نقاط قوت خود فضاهای سرزنده و مناسب ایجاد کرده و از این طریق بر توسعه نابخردانه و ناآگاهانه شهر مسلط شده‌اند. توسعه نااندیشیده شهر تهران در جهت احداث شهرهای اقماری، شهرک‌ها و شهرهای جدید و سکونت‌گاه‌های خودرو منجر به بی‌توجهی به بافت‌های مرکزی شهر شده است‌، از طرفی جریان مهاجرت‌های روستایی و حاشیه شهری با قدرت خرید پایین به سوی محلات مرکزی بر بسط و گسترش فرسودگی افزوده که در این راستا اتخاذ سیاست مناسب توسعه شهری که توأمان هم از درون و هم در حاشیه معضلات ناشی از نابسامانی‌های توسعه شهری را بر‌طرف کند لازم به نظر می‌رسد. در این راستا پژوهش حاضر سعی در رسیدن به اهداف خود در قالب شناخت توسعه فضایی (کالبدی، اجتماعی‌ـ فرهنگی) در سطح کلان‌شهر تهران و تأثیر جریان توسعه بر محله هفت‌چنار و شناخت روند شکل‌گیری بافت‌های فرسوده در این محله و شناخت تأثیر جریان مهاجرت‌ها در شکل‌گیری و گسترش فرسودگی در آن محله دارد. فرض بر آن بوده که روند توسعه شهر تهران در ادوار گذشته منجر به ایجاد و گسترش بافت‌های فرسوده در سطح شهر است و از طرفی جریان‌های توسعه کلان‌شهر تهران بر محله‌هایی که در حاشیه مانده‌اند (مانند محله هفت‌چنار) تأثیراتی منجر به فرسودگی داشته است. فرض دیگر اینکه جریان‌های مهاجرت گروه‌های کم‌درآمد و روستایی و حاشیه‌نشین به محله هفت‌چنار منجر به گسترش و دوام فرسودگی در این محله شده است.‌ روش تجزیه و تحلیل در این پژوهش‌، کیفی با استفاده از روش ماتریس سوات swot، تعیین نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید در خصوص توسعه کلان‌شهر و تأثیر آن بر گسترش بافت‌های فرسوده در سطح شهر تهران و روش تجزیه و تحلیل جریان‌ها و استفاده از داده‌های آماری (در مواقع لزوم) است. نتایج حاصل از این پژوهش گویای این نکته است که انقلاب اسلامی عامل مهمی در ایجاد و تغییر و تحولات در محله هفت‌چنار بوده است. طی سال‌های اولیه انقلاب‌، توسعه مناطق حاشیه‌ای و گسترش ساخت و سازهای غیر‌رسمی پیرامون شهر تهران به اوج رسید‌. گسترش تهران از برون منجر به بی‌توجهی به محلات مرکزی از جمله هفت‌چنار شد و این موضوع محله را به سمت فرسودگی سوق داد. این موضوع منجر به اسکان سیل مهاجران تازه‌وارد حاشیه شهری و روستایی در محلات فرسوده مرکزی کلان‌شهر تهران و از آن جمله محله هفت‌چنار شد. تداوم و بسط فرسودگی این محله از دو مشکل اساسی منتج می‌شود : از طرفی مشکلات پایین‌بودن نرخ درآمد خانوارها که موجب پایین‌آمدن توان پرداخت هزینه‌های خدمات شهری‌، عدم مشارکت ساکنین در بهسازی محیط زندگی و افزایش مشکلات اقتصادی خانوارها شده است و از طرف دیگر وجود بافت مسکونی فشرده و فرسوده است به گونه‌ای که این محله یکی از آسیب‌پذیر‌ترین محلات منطقه 10 در برابر زلزله است. پایین‌بودن توان اقتصادی ساکنان محله مانع از نوسازی واحدهای مسکونی و یا مقاوم‌سازی واحدهای مسکونی می‌شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیر توسعه شهر تهران بر گسترش بافت های فرسوده (مشکلات و تنگناهای محله هفت چنار- بریانک از منظر گسترش بافت فرسوده)

عدم توجه به فرسودگی شهری منجر به توسعه برون زا و تهی شدن شهر می شود. شهر تهی، محل اسکان مهاجرین تازه وارد، فقر، محرومیت و آسیب های اجتماعی می شود. بررسی تجارب کشورهای جهان حاکی از آن است که کلان شهرها با اتخاذ تدابیر مناسب شرایط درونی کشور خویش و استفاده از فرصت ها و نقاط قوت خود فضاهای سرزنده و مناسب ایجاد کرده و از این طریق بر توسعه نابخردانه و ناآگاهانه شهر مسلط شده اند. توسعه نااندیشیده شهر...

full text

تحلیلی بر مشکلات بافت فرسوده شهر کازرون

شهر کازرون در جنوب استان فارس واقع شده است. وسعت آن در حدود 2174 هکتار می‌باشد. از این وسعت حدود 210  هکتار یا 10 درصد  آن بافت فرسوده است که به دلایل ویژگی‌های نامناسب از قبیل (کمبود اشتغال، کمبود خدمات، باریکی معابر، تراکم جمعیت، نارسایی در  وضعیت زیربنایی – مشکلات  اقتصادی <...

full text

بافتهای فرسوده شهری، مکانهای جرمخیز: تأثیر بافت فرسوده پیرامون حرم رضوی بر وقوع جرم

تحقیقات نشان رضوی )ثامن( نشان میدهد که منطقۀ مذکور به لحـاظ فراوانـی وقـوع بسـیاری از جـرایم بـه نسـبتجمعیت، رتبۀ اول یا دوم شهر مشهد را به خود اختصاص داده است. همچنین بالابودن شدت محکومیت در احکام قضاییبرای مجرمان این بافت )در دو مجازات رایجِ حبس و شلاق( به نسبت مجرمان سایر نواحی، حاکی از شدت بـزه ارتکـابیدر این بافت است.با تقسیم ویژگیهای اصلی بافت فرسودة ثامن به سه دستۀ...

full text

چرایی پیدایش و گسترش بافت‌های فرسوده

فرسودگی بافت‌های شهری یکی از معضلاتی است که از گذشته‌های دور شاهد آن هستیم، اما در چند دهة اخیر، ابعاد گسترده‌تری پیدا کرده است. اقدامات گوناگونی که به صورت نوسازی بافت‌های فرسوده شهری در جهان و از جمله در ایران صورت گرفته است، نتایج ناموفق یا با موفقیت کمتری داشته است. اینکه "فرسودگی چیست؟" و "نوسازی بافت‌های فرسوده به چه معنی است؟" پرسش‌هایی است که همواره پیش روی پژوهشگران بوده است. مطالعات ن...

full text

تاثیر توسعه کلان شهر تهران در گسترش بافت های فرسوده(مطالعه موردی: محله هفت چنار، تهران، ایران)

عدم توجه به فرسودگی شهری منجر به گسترش بی رویه شهر به بیرون و تهی شدن آن از درون می گردد. شهر از درون تهی،محل اسکان مهاجرین تازه وارد،فقر،محرومیت و آسیب های اجتماعی می شود.توسعه نااندیشیده شهر تهران منجربه بی توجهی به بافت های مرکزی شهر گشته است . جریان مهاجرت های روستایی و حاشیه شهری با قدرت خرید پایین به سوی محلات مرکزی بر بسط و گسترش فرسودگی افزوده است . در این راستا پژوهش حاضر سعی درشناسایی...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 30

pages  3- 14

publication date 2014-10-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023